METEN is WETEN
Of je nu een recreatieve sporter bent of een topsporter, het is belangrijk om op een juiste trainingsintensiteit te trainen. Een veel voorkomende fout bij sporters is dat ze te hard trainen. Dit zorgt voor een prestatievermindering en blessures. Hierom is een inspanningstest de ideale start om als sporter je doel te bereiken.
Afhankelijk van je sportdiscipline en niveau kiezen we tussen een VO2max test, een lactaattest of een combinatie van beiden.
Lactaattest
Een lactaattest kan op de fiets, loopband of buiten op de piste afgenomen worden. We proberen steeds sportspecifiek te werken.
Lactaat is een metabool bijproduct bij koolhydraatverbranding.
Bij de verbranding van glucose in de spieren komt er lactaatzuur vrij. Hoe meer glucose er verbrand wordt, hoe meer lactaatzuur er wordt geproduceerd. Dit gebeurt zowel in rust als tijdens inspanning. Bij voldoende aanwezigheid van zuurstof (tijdens rust of matig intensieve inspanning) wordt lactaatzuur weer afgebroken en omgezet in glucose. Maar bij intensieve inspanning, waarbij er op een hoog tempo glucose wordt verbrand, wordt er meer lactaatzuur geproduceerd dan er kan worden afgebroken. Wanneer de concentratie lactaatzuur in actieve spieren te veel toeneemt wordt het lactaatzuur in het lichaam verplaatst naar andere, minder actieve spieren die het lactaat weer om kunnen zetten in glucose. De verplaatsing van dit lactaatzuur is wat we meten als we lactaat in de bloedstroom meten. In rust is de concentratie lactaatzuur ongeveer 1-2 mmol/liter. Tijdens intensieve inspanning kan deze oplopen tot boven de 20 mmol/liter. Op het moment dat ook de inactieve spieren voldoende lactaatzuur hebben neemt de concentratie lactaat steeds verder toe. Dit gaat grofweg samen met de anaerobe drempel, het moment dat er van energievoorziening mét zuurstof steeds meer naar energievoorziening zonder zuurstof wordt gegaan. Deze wordt ook wel de lactaatdrempel of de bovengrens van de ‘maximal lactate steady state’ genoemd omdat de productie en het gebruik van lactaat niet langer stabiel (steady state) is. Gemiddeld ligt deze drempel bij een lactaatconcentratie tussen de 2 en 6 mmol/liter .
Lactaatzuur splitst zich vrijwel direct in lactaat en waterstofionen (het zuur). Daarom worden beide termen vaak door elkaar gebruikt. De waterstofionen belemmeren een aantal belangrijke processen in het lichaam zoals de overdracht van elektrische signalen in de zenuwen en cellen. Ook de spiercontractie wordt geremd in aanwezigheid van waterstofionen. Spiercontractie is het samentrekken van de spiervezels. Die contractie zorgt voor de voortbeweging. Het gevoel van verzuren ontstaat niet zozeer door het lactaatzuur maar door de opeenhoping van waterstofionen. Dat lactaat, of waterstofionen zorgen voor kramp of spierpijn is trouwens een misopvatting. Het lactaatsysteem en de afbraak van waterstofionen gebeurt vrij snel na het stoppen van de inspanning. Spierpijn ontstaat door kleine spierscheurtjes als gevolg van training.
Tijdens een lactaattest meten we de hoeveelheid lactaat die je lichaam produceert bij trapsgewijze toenemende belasting (snelheid, intensiteit). Op het einde van elke trap noteren we de hartfrequentie en lactaatwaarde. Wanneer je lactaatwaarde 4 mmol is, heb je je omslagpunt bereikt. Wanneer we de lactaatwaarde uitzetten in functie van de belasting dan krijgen we een curve en kunnen we voor jou de juiste trainingszones bepalen.
VO2 Max test
De VO2MAX meet de maximale hoeveelheid zuurstof die je iedere minuut kan opnemen. De VO2MAX, ook wel maximale zuurstofopname genoemd, geeft een indicatie over het aërobe uithoudingsvermogen of anders gezegd, de fitheid van het cardiovasculaire (hart) en respiratoire (ademhalings) systeem.
Hoge VO2MAX waarden vereisen een goede samenwerking van de verschillende fysiologische systemen die zorgen voor de aanvoer, het transport, het opnemen, en het gebruik van zuurstof.
De VO2MAX zegt iets over het functioneren van het hartlongsysteem (cardiorespiratoir systeem). Hoe hoger de VO2MAX, hoe efficiënter het lichaam zuurstof gebruikt om energie (in de vorm van beweging) te kunnen leveren.
Theoretisch gezien, hoe meer zuurstof je kunt inademen tijdens zware inspanning, hoe meer ATP (adenosinetrifosfaat) het lichaam kan vrijmaken om inspanning te kunnen leveren. Dit is vaak het geval bij goed getrainde atleten met hoge VO2MAX waarden.
VO2MAX is goed trainbaar maar is ook afhankelijk van een aantal andere factoren:
Vrouwen zijn over het algemeen kleiner dan mannen en hebben meestal een hoger vetpercentage. Ook verschillen ze in bloedvolume en hemoglobine concentraties.
Hierdoor hebben mannen een 10 à 15% hogere VO2MAX dan vrouwen. Ook gewicht heeft invloed: hoe hoger je vetpercentage, hoe lager het maximaal opneembare zuurstofvermogen.
Met het ouder worden daalt ook je maximale zuurstof opname, gemiddeld met ongeveer 0,5-1% per jaar na je 35ste levensjaar. Dit komt door een afname in de maximale hartslag en het maximale slagvolume.
Verder hebben je ‘genen’ ook een belangrijke invloed.
Mensen met relatief meer trage (type I) spiervezels hebben een hogere mitochondriale inhoud en meer oxidatieve enzymen. Dit zorgt ervoor dat zuurstof beter in het lichaam wordt benut (ten opzichte van snelle Type II spievezelsl). Ook de gezamenlijke functie van het hart en de longen bepalen hoe goed het lichaam in staat is om de zuurstof naar de spieren te transporteren. Zo blijkt dat de aanvoer van zuurstof naar het actieve spierweefsel een beperkende factor is voor de hoogte van de VO2MAX.
Verloop van een lactaat of VO2max test
Vooraleer aan de effectieve inspanningstest te beginnen is er eerst een intakegesprek.
Daarna worden er een aantal lichaamsmetingen gedaan zoals bloeddruk, rusthartslag en bepaling van het vetpercentage.
Hierna gaan we over tot de inspanningstest. Afhankelijk van je sport doen we een loop- of fietstest, binnen of buiten en kiezen we het voor jouw geschikte testprotocol.
Na de test bespreken we de testresultaten.
Een test neemt ongeveer een uur in beslag.
Breng je sportgerief mee, loopschoenen of fietsschoenen.
Prijs voor een lactaat- of VO2 max test: 85€. Combinatie van beide testen 100€.
Vraag ook naar onze groepstarieven voor uw club.
Voorbereiding:
Bereid je voor op de lactaattest of VO2 max test zoals op een wedstrijd. Maak dat je uitgerust, gemotiveerd en volledig gehydrateert bent!
Doe geen belangrijke (belastende) trainingen meer de laatste twee dagen.
Drink voldoende water, minstens 1,5 l en drink geen alcohol de dag voor de test.
Blijf uit de zon tijdens de dag van de test.
Eet de laatste twee dagen voor de test voldoende koolhydraatrijk voedsel.
Tot twee uur voor de test kan je nog wat licht verteerbare voeding innemen hierbij denken we aan een banaan, muesli, sportreep, of sportdrank, een pannekoek met honing etc.
Eet geen vette voeding de dag van de test. Teveel vet in het bloed werkt de koolhydraatverwerking tegen.
Ga op tijd slapen!